IC ổn áp là gì? Có lẽ các bạn đã nghe khá nhiều về IC ổn áp 7805, 7905 hay LM317, nhưng có khi vẫn chưa biết chính xác chúng hoạt động như thế nào đúng không. Hôm nay Dientu5ngay sẽ cùng các bạn giải mã IC ổn áp là gì và các mạch ổn áp trong thực tế như thế nào nhé.
IC ổn áp là gì? Có lẽ các bạn đã nghe khá nhiều về IC ổn áp 7805, 7905 hay LM317, nhưng có khi vẫn chưa biết chính xác chúng hoạt động như thế nào đúng không. Hôm nay Dientu5ngay sẽ cùng các bạn giải mã IC ổn áp là gì và các mạch ổn áp trong thực tế như thế nào nhé.
Các loại IC ổn áp trong thực tế
Nói chung là IC ổn áp mắc vào mạch là để ổn định điện áp, đơn giản vậy thôi các bạn ạ.
Vậy thì một mạch ổn áp hoàn chỉnh sẽ như thế nào, chúng ta cùng xem tiếp phần dưới đây nhé.
Sơ đồ mạch ổn áp cơ bản
Nhìn trên hình vẽ chúng ta có thể thấy IC ổn áp sẽ lấy tín hiệu đầu vào từ nguồn điện (Power Supply), và đầu ra là điện áp ổn định cung cấp cho tải. Nhưng tại sao lại gọi là 7805, 7905, chúng khác nhau ở đâu. Để trả lời cho câu hỏi này chúng ta phải nghiên cứu sâu hơn về các loại IC ổn áp nhé.
Các họ IC 78XX
Dưới đây là ví dụ cụ thể về một mạch điện sử dụng IC 7812, điều chỉnh điện áp ra cố định +12V.
Mạch ổn áp điện áp âm -12V
Mạch ổn áp dùng LM317
IC ổn áp LM 317 là bộ điều chỉnh điện áp 3 chân, có thể cung cấp dòng tải
1,5 A. Đầu ra có thể điểu chỉnh được điện áp trong phạm vi từ 1,25V đến 37V. Hình trên cho thấy một nguồn điện thay đổi đi qua IC ổn áp LM 317. Bảng dữ liệu của LM 317 đưa ra công thức sau cho điện áp đầu ra:
Công thức này có giá trị từ 1,25 V đến 37V.
IC ổn áp đối xứng RC 4195
IC RC 4195 cung cấp đầu ra DC +15V và -15V. INPUT là hai điện áp đầu vào thay đổi. Đầu vào dương có thể từ +18V đến +30V và đầu vào âm từ – 18V đến –30V. Như hình vẽ, hai đầu ra là ± 15V. Nếu tra datasheet của RC 4195, chỉ ra rằng dòng điện đầu ra tối đa là 150 mA cho mỗi nguồn cung cấp và quy định tải là 3mV. Các bộ điều chỉnh này có đầu ra có thể thay đổi giữa hai giới hạn danh định của chúng.
IC ổn áp là gì?
IC ổn áp là một linh kiện điện tử khi mắc vào trong mạch điện có tác dụng ổn định điện áp, tức là dù cho đầu vào có thay đổi điện áp nhưng đầu ra vẫn giữ được mức điện áp ổn định cung cấp cho tải. Thông thường IC ổn áp sẽ có 3 chân. Một số IC ổn áp còn có những ưu điểm vượt trội như tản nhiệt, chống sét, bảo vệ ngắn mạch,..Dưới đây là hình ảnh một số IC ổn áp thông dụng như 7805, 7912, ASM1117, LM317.Các loại IC ổn áp trong thực tế
Vậy thì một mạch ổn áp hoàn chỉnh sẽ như thế nào, chúng ta cùng xem tiếp phần dưới đây nhé.
Nguyên lý chung của một mạch ổn áp (điều chỉnh điện áp)
Sơ đồ mạch ổn áp cơ bản
Phân loại các IC ổn áp
IC ổn áp dương cố định
IC ổn áp dương cố định cung cấp một điện áp đầu ra dương cố định. Mặc dù có nhiều loại IC điều chỉnh, nhưng dòng IC ổn áp loại 78XX là phổ biến nhất. Hai chữ số cuối cùng trong số bộ phận chỉ ra điện áp đầu ra một chiều. Ví dụ [Xem Bảng bên dưới], 7812 là IC ổn áp + 12V trong khi 7805 là IC ổn áp + 5V. Lưu ý rằng sê-ri này (sê-ri 78XX) cung cấp điện áp quy định cố định từ + 5 V đến + 24V.Các họ IC 78XX
Mạch ổn áp sử dung IC 7812
Trên hình vẽ chúng ta có thể thấy cách mắc hoàn toàn giống với sơ đồ chung của một mạch ổn áp đã được trình bày ở phần đầu của bài viết đúng không nào. Chúng ta cứ nối đúng chân IN của IC 7812 vào nguồn cấp (Lưu ý đầu vào nên lớn hơn đầu ra ít nhất 3V để IC hoạt động tốt nhé).IC ổn áp âm cố định
IC ổn áp âm này cung cấp một điện áp đầu ra âm cố định. Dòng 79XX của IC ổn áp âm thường được sử dụng cho mục đích này. Loại 79XX là điện áp âm, ngược với 78XX [Xem Bảng bên dưới]. Lưu ý rằng dòng 79XX cung cấp điện áp quy định cố định từ – 5V đến – 24 V.Các họ IC 79XX
Dưới đây là sơ đồ mạch điện sử dụng IC ổn áp 7912. Điện áp đầu ra ổn định ở mức 12V.Mạch ổn áp điện áp âm -12V
IC ổn áp có thể điều chỉnh điện áp ra
IC ổn áp có thể điều chỉnh điện áp ra có thể điều chỉnh để cung cấp bất kỳ điện áp đầu ra một chiều nào nằm trong hai giới hạn quy định của nó. IC ổn áp có thể điều chỉnh có 3 chân phổ biến nhất là LM 317Mạch ổn áp dùng LM317
1,5 A. Đầu ra có thể điểu chỉnh được điện áp trong phạm vi từ 1,25V đến 37V. Hình trên cho thấy một nguồn điện thay đổi đi qua IC ổn áp LM 317. Bảng dữ liệu của LM 317 đưa ra công thức sau cho điện áp đầu ra:
Công thức này có giá trị từ 1,25 V đến 37V.
IC ổn áp đối xứng
Nói nôm na là cái loại IC ổn áp đối xứng này nó cho điện áp ra đối xứng, có cả âm cả dương nhé.IC ổn áp đối xứng RC 4195